Gewone smeerwortel Symphytum officinale

Naam

Uit de penwortel werd een gomachtige stof gewonnen die als heelmiddel bij wonden werd gebruikt. Hieraan dankt de plant haar naam. Symphytum is afgeleid van het Griekse Symphyein (samengroeien). De plant werd gebruikt bij botbreuken om deze weer aan elkaar te laten groeien. Officinale betekent " geneeskrachtig of uit de apotheken" .

Standplaats

Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte tot vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke grond (alle grondsoorten, maar weinig op puur veen).

Groeiplaatsen: Waterkanten (oeverruigten, langs rivieren, beken en stenen beschoeiingen), moerassen, ruigten, bossen (loofbossen en grienden), struwelen, heggen in uiterwaarden, dijken, bermen, grasland (kwelplekken in weiland en uiterwaardhooiland), zee duinen, iets omgewerkte grond en akkers.

Kenmerken

De plant wordt 30 cm tot 1 meter hoog.

Overblijvend. Bloeimaanden: Mei, juni, juli, augustus.

Een penwortel met een worteldiepte van 50 cm tot meer dan 1 meter.

De rechtopstaande stengels hebben brede vleugels en zijn borstelig behaard. De holle bloeistengels zijn dik, vlezig en naar boven toe vertakt.

De lange stengelbladen worden geleidelijk smaller. De onderste bladeren zijn eirond tot langwerpig. De bovenste bladeren zijn langwerpig en niet getand. Alleen de onderste bladeren hebben een steel.

Bloemen: Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen).

Culinair

Kan als spinazie worden bereidt.

Jonge bladeren kunnen ook in salades worden gesneden.

Wel in kleine porties en niet te vaak achter elkaar doordat er bepaalde alkaloden in zitten.

Niet tijdens zwangerschap.

Weetjes

De oude Grieken gebruikten de smeerwortel bij bronchitis en bloedingen.

Toen er nog geen gips was gebruiken ze de bladeren van de smeerwortel voor breuken en kneuzingen.

Terug