Wegedoorn Rhamnus cathartica

Naam

Rhamnus stamt van het Griekse rhamnos (naaien of steken), vanwege de dorens. Ramnous is een archeologische plaats in Griekenland, ten noordoosten van Attica. Hier overwonnen de Grieken de Perzen in 490 v. Chr., de slag van Rhamnus is genomen naar de Rhamnus-bosjes die daar in overvloed groeiden. Cathartica stamt van het Griekse katharein (reinigen), de vruchten dienden namelijk als laxeermiddel.

Standplaats

Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige (in Midden-Europa ook op droge), voedselarme tot matig voedselrijke, kalkhoudende of leemhoudende, humusachtige grond (zand, leem en mergel).

Groeiplaatsen: Bossen, bosranden, struwelen, heggen, soms op kalkhellingen, zee duinen, rivierduinen en pionierstruweel op slikken, die niet meer door zout water worden overspoeld.

Kenmerken

1ï¿½ tot 6 meter.

Overblijvend.

Bloeimaanden: Mei en juni.

De takken groeien kruisgewijs in paren. Vaak zijn de 2 takken van een paar iets ten opzichte van elkaar verschoven. De takken zijn dun, recht en hebben een strobruine bast. Vaak lopen de tweejarige takken in een slanke doorn uit met aan beide kanten 2 jongere takken.

De tegenover elkaar staande bladeren zijn 4 tot 6 cm lang. Aan beide kanten hebben ze 2 of 3 boogvormige zijnerven. Verder zijn ze lang gesteeld, fijn gezaagd en variabel van vorm. Ze kunnen cirkelrond tot langwerpig zijn. Bovenaan zijn ze meestal toegespitst en aan de voet wigvormig tot afgeknot. Soms zijn de bladhelften ongelijk.

Bloemen: Polygaam (bloemen met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen en bloemen met alleen mannelijke of alleen vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen groeien in kluwens met 2 tot 8 bij elkaar aan de voet van jonge takken. De groengele bloemen zijn 4-talllg, 3 tot 5 mm lang en verspreiden een prettige geur.

Vruchten: Een steenvrucht. De bes achtige steenvruchten zijn 6 tot 8 mm en met een paar steenkernen, die elk een zaad bevatten. Eerst zijn ze groen, later worden ze zwart. Voor mensen zijn ze onsmakelijk en enigszins vergiftig.

Culinair

Niet toepasbaar, licht giftig

Weetjes

Afhankelijk van de rijpingsgraad kunnen uit de vruchten verschillend gekleurde verfstoffen worden bereid. Zowel de vruchten als de bast waren als laxeermiddel in gebruik. In vroeger tijden werd uit de schors en de bessen van de Wegedoorn een krachtig laxeermiddel bereid. Het spinthout is geel en het kernhout roodachtig bruin. Tegenwoordig wordt het hout niet meer gebruikt, maar in de IJzertijd verwerkte men het samen met andere houtsoorten, zoals eiken, tot houtskool.

Terug