Gewone vlier Sambucus nigra

Naam

De Nederlandse naam vlier komt van het onrustig heen en weer fladderen van de bladeren in de wind. Sambucus komt van sambux (een rode verfstof), naar het rode sap van de vruchten. Nigra betekent "zwart", naar de zwarte vruchten.

Standplaats

Bodem: Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselrijke tot zeer voedselrijke, met name stikstofrijke, vaak kalkhoudende en omgewerkte grond (allerlei grondsoorten).

Groeiplaatsen: Heggen, struwelen (o.a. jeneverbesstruweel), kapvlakten, bossen (lichte loofbossen, wilgenbossen, populierplantages), aanspoelselgordels langs de kust, drooggevallen platen, zee duinen, oude muren, ruïnes, stortplaatsen, braakliggende grond en waterkanten (o.a. rivieroevers).

Kenmerken

3 tot 10 meter.

Overblijvend.

Bloeimaanden: Juni en juli.

Wortels: Een ondiep wortelstelsel.

Een diep gegroefde, kurkachtige schors.

De gebogen takken zijn vrij gemakkelijk te breken. Ze zijn gevuld met een witachtig merg.

De dofgroene bladeren zijn geveerd met 3 tot 7 langwerpig-eironde, 5 tot 10 cm lange, fijn getande blaadjes.

Bloemen: Tweeslachtig (een bloem met zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen). De bloemen vormen samen vlakke schermvormige pluimen van 10 tot 24 cm, aan het eind van lange takken. Ze zijn wit, geurend, stervormig en 5-delig. De helmknoppen zijn geel.

Vruchten: Een steenvrucht. De bessen zijn eerst rood, maar worden later zwart. Het sap is paarsrood en zuur van smaak.

Culinair

Verse bloesems zijn erg in trek omwille van hun aroma dat doet denken aan muskaat, vanille en honing. Ze mogen niet gewassen worden, anders verliezen ze hun parfum. Pluk ze dan ook niet vlak bij een autoweg!

Met de bloesems kun je gelei en jams mee parfumeren.

Ook ijsthee en limonade wordt van de bloesems een waar feest, de bloesem smaakt zoet maar heeft wel een wrange nasmaak.

Van de bloesems kun je beignets maken ook in pannenkoekenbeslag, taarten, cake, koek en pudding of in fruitdesserts is het erg lekker.

Champagne, witte wijn, grogs, cocktails en likeur worden soms op smaak gebracht met vlierbloesemsiroop.

Ook vlierbloesembier en azijn is een mogelijkheid.

Van de bessen kan er moes, jam of gelei gemaakt worden, vooral in combinatie met appelen, kruisbessen of braambessen.

Ook in limonades kunnen ze verwerkt worden.

Verwerkt in saus of gekonfijt met suiker, worden de bessen soms bij vleesgerechten geserveerd.

Bessen kunnen verwerkt worden in wijn, port en ketchup, wijn van alleen vlierbessen bestaat ook.

Glühwein van vlierbessensap met kruidnagel en kaneel en eventueel wat gember.

Terug